Smak Słowa, 2011-2012
Norweska pisarka Anne B. Ragde została okrzyknięta pisarskim objawieniem na tamtejszym rynku wydawniczym. Jej trylogia „Ziemia kłamstw”, „Raki pustelniki” i „Na pastwiska zielone” zdobyła uznanie czytelników, krytyków oraz liczne nagrody (m.in. Booksellers’ Prize 2005 i Norwegian Readers’ Prize 2005). Została przetłumaczona na ponad 20 języków, doczekała się też telewizyjnej ekranizacji.
Saga rodziny Neshov wciąga od pierwszych zdań, choć nie ma tu kryminalnej intrygi ani właściwego thrillerom tempa akcji. Śmierć seniorki rodu, Anny, zapoczątkowuje w życiu jej trzech dorosłych synów zdarzenia, które zmuszają do konfrontacji z przeszłością, wpływają na teraźniejszość i diametralnie zmieniają ich plany. Tor, który prowadzi rodzinne gospodarstwo, Margido – przedsiębiorca pogrzebowy oraz Erlend – projektant sklepowych wystaw od lat nie mają ze sobą dobrego kontaktu. Najbardziej oddalił się najmłodszy Erlend. Nawet w geograficznym sensie – przeniósł się do Danii. Dlaczego? Jest gejem – nie był w stanie znaleźć dla siebie miejsca na norweskiej prowincji, otoczony homofobiczną rodziną. W Danii odniósł sukces zawodowy (i finansowy), znalazł też szczęście w miłości w osobie Krumme, dziennikarza, z którym dzieli luksusowy apartament w Kopenhadze. Ale za drastyczne wymazanie przeszłości płaci się jednak cenę.
Erlend nie jest jedynym bohaterem trylogii Anne B. Ragde, który odstaje od heteronormy. Kto jeszcze – sprawdźcie sami. Pisarka pokazuje, że słynny skandynawski liberalizm społeczny i tolerancja niekoniecznie docierają do każdej tamtejszej wsi.
Wielbiciele sag o relacjach rodzinnych dalekich od sielanek, napisanych ze współczesną wrażliwością i wątkami LGBT (przypomina się mistrz gatunku Michael Cunningham) powinni być usatysfakcjonowani. (Arek Michalski)
Tekst z nr 37/5-6 2012.
Digitalizacja archiwum „Repliki” dzięki wsparciu finansowemu Procter & Gamble.
