Zeszyty Literackie, 2014
Zmarły w 2000 r. Giorgio Bassani jest słabo w Polsce znany, zwłaszcza w porównaniu z innymi słynnymi włoskimi prozaikami XX w. takimi jak Alberto Moravia, czy Italo Calvino. Wcześniej ukazała się w naszym kraju tylko jedna jego powieść – „Ogród rodziny Finzi-Continich” (na podstawie której Vittorio de Sica nakręcił nagrodzony Oscarem film). Większość dzieł Bassaniego rozgrywa się w okresie faszyzmu w środowisku Żydów zamieszkujących Ferrarę. Nie inaczej rzecz wygląda w „Złotych okularach”, wydanych we Włoszech po raz pierwszy pod koniec lat pięćdziesiątych. Narratorem jest syn zamożnej żydowskiej rodziny. Opowiada on nam o doktorze Athosie Fadigatim, którego karierę zrujnował homoseksualny skandal. Bassani sięga po dobrze znaną z literatury i filmu figurę starzejącego się, samotnego homoseksualisty zakochanego w młodym łobuzie, który go bezwzględnie wykorzystuje. Schemat, ale włączony w poruszającą opowieść o wykluczeniu. Narrator, obserwując upadek doktora, zaczyna zdawać sobie sprawę, że i on zostanie wkrótce, jako Żyd, poddany społecznemu ostracyzmowi. „Złote okulary” napisane są rzeczowym, dotkliwym językiem unikającym niedomowień i poetyckich metafor. Warto dodać, że w 1987 r. powstał na podstawie książki film Giulana Montaldo z Philippem Noiretem i Rupertem Everettem w rolach głównych. (BŻ)
Tekst z nr 48/3-4 2014.
Digitalizacja archiwum „Repliki” dzięki wsparciu finansowemu Procter & Gamble.
