„Inxeba” (RPA, 2016), reż. J. Trengove, wyk. N. Touré; N. Jay, B. Mantsai; dystr. Tongariro; premiera w Polsce: 27.10.2017
„Ukwaluka” to rytuał przechodzenia chłopca w dorosłość, stawania się mężczyzną, praktykowany od wieków przez lud Xhosa (na terenie Republiki Południowej Afryki). Grupa młodzieńców udaje się z niewiele starszymi opiekunami na szczyt góry, gdzie pozostaną około miesiąca. Pierwszym i najbardziej drastycznym obyczajem „ukwaluka” jest obrzezanie – gwałtowne cięcie ostrym nożem, które wprawdzie nie zagraża życiu, ale zdrowiu, również seksualnemu – tak. Xolani i Vija są opiekunami grupy. Spotykają się na szczycie góry raz na rok i wtedy ich romans się odnawia. Ale romans to za dużo powiedziane – chodzi właściwie tylko o seks. Vija poza górą jest przykładnym mężem i ojcem trójki dzieci, Xolani natomiast ma w oczach smutek utraconej nadziei na szczęście. Na podwójne życie nie ma siły, a homoseksualizm jest zbyt wielkim tabu, by pozwolił sobie na otwartość. Tym razem w grupie mają chłopaka nietypowego – z Johannesburga, a więc „miastowego”. Na imię mu Kwanda. Podobno jest zbyt delikatny i wrażliwy. Xolani ma na niego specjalne baczenie i szybko orientuje się, że chłopak może być gejem. Kwanda rzeczywiście nie jest tak szorstki w obyciu, jak inni młodzieńcy, ale jego „miękkość” jest pozorna. Gdy Kwanda zaczyna kwestionować cały rytuał i drążyć pojęcie „męskości”, Xolani będzie musiał skonfrontować się z własnymi życiowymi wyborami… „Inxeba. Zakazana ścieżka”, film o dojrzewaniu, ale nie tylko nastolatków, jest wyjątkowo oryginalny poprzez egzotyczną „oprawę” – wchodzi się w świat zupełnie nieznanych u nas, a oczywistych w tamtej kulturze obyczajów; pokazywanych przez reżysera John Trengove’a, białego południowoafrykańczyka. Celowo napisałem „oprawę”, bo koniec końców w postawach trzech głównych bohaterów odnajdziemy przecież „typy” obecne i u nas. Film został świetnie przyjęty na wielu festiwalach, m.in. w Berlinie i Sundance. (Piotr Klimek)
Tekst z nr 69 / 9-10 2017.
Digitalizacja archiwum „Repliki” dzięki wsparciu finansowemu Procter & Gamble.
