Reż. Michał Borczuch. Wyst.: B. Bielenia, J. Polak, J. Sobolewski, M. Niemczyk, J. Poniedziałek, B. Gelner, A. Czerwiński, M. Ojrzyńska. Nowy Teatr w Warszawie. Premiera: 3 III 2022
Paul B. Preciado jest hiszpańskim filozofem i teoretykiem queer. W Polsce był dotychczas znany w bardzo wąskim kręgu – dopiero pod koniec ubiegłego roku ukazał się „Testoćpun”, zapiski z okresu tranzycji, kiedy przyjmował (czy też „ćpał”, jak sam pisze) testosteron. „Mieszkanie na Uranie” to eseje będące niejako kontynuacją dziennika, które powstawały na lotniskach i w pokojach hotelowych, a dotyczą właśnie kwestii przemieszczania się, przekraczania granic, zarówno dosłownie, jak i w wymiarze symbolicznym, także w kontekście płci. Tytułowy Uran to jedna z najbardziej oddalonych planet Układu Słonecznego i jako taka mogłaby się stać zupełnie nowym miejscem, które trzeba znaleźć, by zapewnić przyjazną przestrzeń dla wszystkich odmieńców. „Mieszkanie na Uranie ma pomieścić ludzi czujących inaczej, kochających inaczej, myślących inaczej” – mówił reżyser Michał Borczuch w wywiadzie dla „Gazety Wyborczej”.
Obok kosmopolitycznych, dziejących się w różnych miejscach świata scen i monologów powstałych na podstawie felietonów Preciado oglądamy dzieje polskiego trans chłopaka (Anu Czerwiński) i jego perypetii rodzinnych, najpierw z matką (Monika Niemczyk), a potem ojcem (Jacek Poniedziałek) i trójką braci (Bartosz Bielenia, Jan Sobolewski, Bartosz Gelner). Na początku nie chcą nawet zwracać się do niego w męskiej formie, ostatecznie jednak muszą się przygotować na czekający ich proces, który w świetle polskiego prawa osoba transpłciowa musi wytoczyć rodzicom, by zmienić dane w dokumentach. To pierwsza taka scena w polskim teatrze, dodatkowo uwiarygodniona przez udział Anu Czerwińskiego, bohatera wywiadu z poprzedniej „Repliki” (nr 95),, znanego już z roli transpłciowego Franka w drugim sezonie „Kontroli”. (Krzysztof Tomasik)
Tekst z nr 96/3-4 2022.
Digitalizacja archiwum „Repliki” dzięki wsparciu finansowemu Procter & Gamble.
