Najbardziej znane, najbardziej wpływowe, najbardziej lubiane lesbijki w USA – ranking
Rankingi to świetna zabawa, ale żal tych nazwisk, które nie dostały się do Top 25. Z góry więc przepraszam fanki i fanów pływaczki Diany Nyad, tenisistki Amelie Mauresmo, piosenkarek Lesley Gore (przeboje z 1963 r. „It’s my party”, „You don’t own me” i coming out 42 lata później), Ani Di Franco, Melissy Ferrick czy Danieli Sea i wielu innych.
25. Lily Tomlin (ur. 1939) – aktorka („Od dziewiątej do piątej”, „Nashville”, „Na skróty”). Niegdyś przyjaciółka Vito Russo, zmarłego na AIDS autora „The Celuloid Closet”. Vito wielokrotnie zachęcał Lily do coming outu, który zrobiła dopiero w 2000 r. – po jego śmierci. Od 42 lat jest z Jane Wagner, z którą wzięła ślub 31 grudnia 2013 r.
24. bell hooks (ur. 1952) – feministka, autorka m.in. słynnej pracy „Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum.”, czołowa polemistka białego, liberalnego, heteroseksualnego feminizmu klasy średniej. „Nie wykłada po akademicku, ona okłada, drażni i docina” – pisała o hooks Marta Konarzewska.
23. Robin Roberts (ur. 1960) – prezenterka telewizji ABC, gospodyni programu „Good Morning America”. Wyoutowała się w końcu grudnia 2013 r. i… dostała gratulacje od samej Michelle Obamy.
22. Alison Bechdel (ur. 1960) – rysowniczka komiksów. Autorka kultowej serii „Dykes to watch out for” („Lesby, na które trzeba uważać”, 1987-2008) oraz równie kultowej powieści graficznej „Fun Home” (ukazała się również w Polsce). Wyoutowała się w wieku 19 lat. Ma za sobą rozwód z Amy Rubin, obecnie jej dziewczyną jest Holly Rae Taylor.
21. Jane Lynch (ur. 1960) – aktorka, niepowtarzalna Sue Sylvester, wredna nauczycielka wuefu z serialu „Glee”. Niedawno, po trzech latach małżeństwa, rozwiodła się z żoną, lekarką Larą Embry.
20. Linda Perry (ur. 1965) – piosenkarka, autorka muzyki i tekstów. Jej specjalnością są utwory z pozytywnym, wzmacniającym przesłaniem dla kobiet i osób LGBT. To ona napisała „Beautiful” dla Christiny Aguilery, „Superwoman” dla Alicii Keys i mnóstwo hitów dla P!nk, Gwen Stefani, zespołu Hole, a nawet Celine Dion. Głos Lindy można usłyszeć w przeboju „What’s Up” zespołu 4 Non Blondes. Perry jest w związku z aktorką Sarą Gilbert.
19. Brittney Griner (ur. 1990) – najmłodsza w naszym rankingu. Koszykarka, 203 cm wzrostu. Kilka dni po coming oucie w kwietniu 2013 r. podpisała kontrakt reklamowy z Nike, co uznano za kamień milowy w postrzeganiu homoseksualnych sportowców.
18. Ilene Chaiken (ur. 1957) – pomysłodawczyni, współscenarzystka, współreżysera i producentka kultowego lesbijskiego serialu „Słowo na L”. Czy trzeba dodawać więcej?
17. Melissa Etheridge (ur. 1961) – wokalistka rockowa i aktywistka LGBT. Na scenie od 25 lat. Wyoutowała się w 1993 r. i zaraz potem wydała swój największy hit – album „Yes I am” z przebojami „I’m the only one” i „Come to my window”. W 2007 r. zdobyła Oscara za piosenkę „I need to wake up”. Planuje ślub ze swoją partnerką – Lindą Wallem.
16. Rosie O’Donell (ur. 1962) – aktorka i telewizyjna celebrytka, gospodyni autorskiego talk show. W 2002 r., miesiąc przed publicznym coming outem, zagrała matkę-lesbijkę w sitcomie „Will & Grace”. Ze swą koleżanką Madonną zagrała w filmie „Ich własna liga” (1993). Ma na koncie już dwa śluby jednopłciowe. Z obecną żoną Michelle Rounds wychowuje pięcioro dzieci.
15. Rachel Maddow (ur. 1973) – polityczna komentatorka, gospodyni programu telewizyjnego (na kanale MSNBC) z doktoratem Oxfordu na koncie. Liberałka. Pierwsza jawnie homoseksualna osoba, która prowadziła program informacyjny w dużej stacji TV w porze największej oglądalności. Od piętnastu lat Rachel jest z aktorką Susan Mikula.
14. Ex-aequo Lisa Cholodenko (ur. 1964) i Jamie Babbit – reżyserki. Ich najsłynniejsze lesbijskie filmy to: w przypadku Lisy – „Sztuka wysublimowanej fotografii” (1998) i „Wszystko w porządku” (2010) a Jamie – „Cheerleaderka” (1999) i „Itty Bitty Titty Committee” (2007). Obie mają partnerki i dzieci. Pisząc o reżyserkach lesbijkach, wspomnijmy też pionierkę Barbarę Hammer, autorkę „Dyketactics” (1974) i „Women I Love” (1976).
13. Wanda Sykes (ur. 1964) – aktorka okrzyknięta jedną z 25 najzabawniejszych osób w USA przez magazyn „Entertainment Weekly”. Jej specjalnością jest tzw. stand-up comedy (polecamy m.in. opowieść o tym, jak to by wyglądało, gdyby oprócz homoseksualności trzeba jeszcze było outować się z czarnego koloru skory). Sykes wyoutowała się w 2008 r. Ma żonę i dwójkę dzieci.
12. Annie Leibowitz (ur. 1949) – królowa światowej fotografii, specjalizująca się w portretach gwiazd. Do jej najsłynniejszych zdjęć zalicza się m.in. okładkę „Vanity Fair”, na której Demi Moore pozuje nago w zaawansowanej ciąży. Partnerką Leibowitz była filozofka i pisarka Susan Sontag.
11. Margarethe Cammermeyer (ur. 1942) – pułkownik armii amerykańskiej. Zwolniona za bycie lesbijką w 1992 r. Od 2010 r. doradczyni sekretarza stanu USA ds. obrony. Jej historię przeniesiono na ekran w 1995 r., główną rolę zagrała Glenn Close. Cammermeyer ma czterech synów. W 2012 r. ożeniła się ze swą partnerką od 25 lat – Diane Divelbess.
10. Ann Bannon (ur. 1932) – pisarka zwana królową lesbijskiego pulp fiction. W latach 1957-62, będąc mężatką, napisała sześć powieści o miłości między kobietami. Ich bohaterką była m.in. Beebo Brinker, archetypiczna lesbijka butch. Pisałam te książki jak listy miłosne do kobiet, o których nawet nie marzyłam, że je kiedyś poznam – powie później. Nieświadoma popularności (szczególnie wśród lesbijek) Bannon przestała pisać. Po 27 latach małżeństwa rozwiodła się i wyoutowała, tymczasem książki zyskiwały na znaczeniu. Dziś jest uznawana za pionierkę lesbijskiej literatury, wśród jej fanek krąży ponoć powiedzenie, że Bannon mają na półce nawet lesbijki analfabetki.
9. Annise Parker (ur. 1956) – od 2010 r. burmistrzyni Houston, czwartego co do wielkości miasta w USA, położonego w konserwatywnym Teksasie. Parker wychowuje troje adoptowanych dzieci wraz ze swą partnerką – Kathy Hubbard. 16 stycznia br., w 23. rocznicę pierwszej randki, Annise i Kathy wzięły ślub w Kalifornii.
8. Jodie Foster (ur. 1962) – aktorka, laureatka dwóch Oscarów (za „Oskarżonych” i „Milczenie owiec”). Jedyna wyoutowana gwiazda z pierwszej ligi Hollywood. Jej homoseksualność była przez lata tajemnicą poliszynela i przedmiotem spekulacji. W końcu, w 2007 r., odbierając nagrodę im. Sherry Lansing, Jodie podziękowała mojej pięknej Cydney, która jest ze mną na dobre i na złe (dziś panie nie są już razem). Kropkę nad „i” postawiła Foster w styczniu 2013 r., gdy powiedziała o coming oucie, odbierając Złoty Glob za całokształt twórczości. Foster jest stosunkowo nisko na naszej liście, bo raczej nie wykorzystuje swej wysokiej pozycji do działalności na rzecz LGBT. W ciekawy sposób wybiera jednak role: to zwykle kobiety silne i niezależne, rzadko żony. Zakochana w mężczyźnie była na ekranie praktycznie tylko raz: w „Sommersby” (1993) – notabene ponoć na planie tego filmu poznała Cydney.
7. Beth Brooke (ur. 1959) – wiceszefowa w Earnst & Young, jednej z największych firm konsultingowych świata. W 2013 r. znalazła się na 96 miejscu wśród 100 najpotężniejszych kobiet świata wg magazynu „Forbes”. Jej oczkiem w głowie jest promowanie kobiet oraz polityki różnorodności w miejscu pracy. W 2012 r. wzięła udział w kampanii „It Gets Better”, ktorej głownym celem było zmniejszenie liczby samobójstw wśród nastolatków LGBT. W filmiku promocyjnym powiedziała: Jestem lesbijką i gdy byłam nastolatką, walczyłam ze swoją homoseksualnością. Uwierzcie mi: później jest lepiej. Bycie innym/inną niż większość to zaleta, a nie wada.
6. Beth Ditto (ur. 1981) – wokalistka zespołu rockowego Gossip, feministka. Na scenie jest wulkanem energii, koncerty zaczyna od okrzyku „We are Gossip and we are gay!”. Z pokaźnej tuszy uczyniła znak rozpoznawczy. Dysponuje świetnym głosem – kto nie słyszał Beth (są tacy wśród czytelników/czek „Repliki”?), proponujemy np. „Standing in the way of control”, „Love long dstance”, „Heavy cross” czy „Move into right direction”. W wieku 15 lat Ditto zdała sobie sprawę ze swej homoseksualności, przez pewien czas starała się ją ukrywać. W jednym z wywiadów wyznała, że nie chciała być lesbijką i modliła się do Boga, by pozwolił jej zajść w ciążę. W 2013 r. ożeniła się na Hawajach ze swoją wieloletnią asystentką Kristin Ogata.
5. Judith Butler (ur. 1956) – matka (i ojciec!) teorii queer, naukowczyni. Jej praca „Uwikłani w płeć” z 1990 r. (dostępna rownież w Polsce) była kamieniem milowym w studiach nad gender i orientacją seksualną. Dzięki Butler wiemy, że nie tylko skrót LG, ale i LGBT jest za krótki. Na opis nienormatywnych seksualności nie starczy literek w alfabecie. Gdy miałam 14 lat, stałam się lesbijką. Bardzo mocno pragnęłam być z kimś. Później zrozumiałam, że to pragnienie ma też wymiar polityczny – powiedziała w jednym z wywiadów.
4. Martina Navratilova (ur. 1956) i Billie Jean King (ur. 1943) – obie królowe tenisa są przypadkiem wyoutowanymi lesbijkami i obie od lat wspierają sprawy LGBT, szczególnie w sporcie. Navratilova jest laureatką Narodowej Nagrody Równości (2000 r.), przyznawanej przez Human Rights Campaign, największą amerykańską organizację LGBT. King znalazła się w oficjalnej delegacji USA na otwarcie igrzysk w Soczi, co samo w sobie jest protestem wobec homofobicznej rosyjskiej ustawy zakazującej tzw. propagandy homoseksualnej.
Historia ich coming outow to temat na osobny artykuł. King została wyoutowana w 1981 r. przez swą byłą partnerkę i w ciągu 24 godzin straciła kontrakty warte 2 mln dolarow. W tym samym roku, tuż po uzyskaniu obywatelstwa amerykańskiego, Navratilova wyoutowała się w artykule prasowym, również z miejsca tracąc lukratywne kontrakty. W zeszłym roku obie entuzjastycznie zareagowały na coming out Jasona Collinsa, pierwszego wyoutowanego geja w lidzie NBA: Navratilova: Ten coming out dosłownie ocali życie niejednego młodego homoseksualnego sportowca, King: Gratuluję Jasonowi i czekam na dzień, w którym czyjś coming out przestanie być wyjątkowym newswem, a zacznie być sprawą powszednią.
3. Edie Windsor (ur. 1929) – menadżerka, aktywistka LGBT. Jej pozew o nierówne traktowanie jednopłciowych par wytoczony Stanom Zjednoczonym znalazł finał w historycznym wyroku Sądu Najwyższego z czerwca 2013 r. Sąd uznał DOMA – ustawę definiującą na poziomie federalnym małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny – za niezgodną z Konstytucją USA. Sprawa Windsor kontra USA jest kamieniem milowym na drodze do małżeństw jednopłciowych w całych Stanach.
Edie poznała Theę Syper w 1962 r. – to była miłość od pierwszego spotkania. W 1967 r. panie symbolicznie się zaręczyły. W 2007 r. wzięły ślub w Kanadzie. Gdy Thea zmarła w 2009 r., okazało się, że Edie musi zapłacić ogromny podatek od spadku za dom, w którym razem mieszkały. Uznała to za dyskryminację i po czterech latach sądowej walki wygrała – dla siebie i dla tysięcy innych jednopłciowych par.
2. Tammy Baldwin (ur. 1962) – pierwsza i jedyna wyoutowana osoba homoseksualna w Senacie USA. Mandat zdobyła w listopadzie 2012 r., reprezentuje stan Wisconsin, należy do Partii Demokratycznej. Rozpoczynając karierę zawodową, byłam przeświadczona, że muszę wybrać: albo będę realizować się w prawie i w polityce, czyli dziedzinach, które mnie fascynują, albo będę wyoutowaną lesbijką. Nie sądziłam, że mogę mieć jedno i drugie – powiedziała niedawno. Karierę polityczną zaczęła w 1992 r., gdy dostała się do stanowego parlamentu. Już wtedy była po coming oucie. Od początku swej drogi politycznej wspiera prawa LGBT.
1. Ellen DeGeneres (ur. 1958) – aktorka komediowa, gospodyni telewizyjnego talk show, celebrytka i aktywistka LGBT. W latach 1994-1998 grała główną rolę w sitcomie „Ellen”. W 1997 r. stała się bohaterką najsłynniejszego coming outu w historii telewizji, gdy w programie Oprah Winfrey wyznała, że jest lesbijką. Niedługo potem coming out zrobiła również grana przez nią bohaterka, a w serialu zaczęły pojawiać się wątki LGBT. Od 2003 r. prowadzi Ellen DeGeneres talk show. Tematyka LGBT jest w nim stale obecna. Ellen komentuje ważniejsze wydarzenia LGBT, angażuje się w kampanie społeczne na rzecz walki z homofobią, kibicuje legalizacji małżeństw homoseksualnych itd. Prasa rozpisywała się o jej związkach z Anne Heche (1998-2000), Alexandrą Hedison (2001-2004) oraz Portią de Rossi (2004 – do dziś), z którą wzięła ślub w 2008 r. Ellen od 20 lat gości na ekranie TV w milionach amerykańskich domów – jej wpływ na widoczność osób LGBT w sferze publicznej jest nie do przecenienia. Dzięki niej nikt w USA nie może powiedzieć, że nie zna żadnej lesbijki.
Tekst z nr 47/1-2 2014.
Digitalizacja archiwum „Repliki” dzięki wsparciu finansowemu Procter & Gamble.
