Tłumaczenie: Andrzej Sosnowski, Współpraca: Joanna Ostrowska
O EVE ADAMS z Suzette Robichon, francuską badaczką jej biografii, rozmawia Mikołaj Sobczak
Jak trafiłaś na historię Chawy Złoczower alias Evy Kotchever alias Eve Adams?
Pasjonuje mnie lesbijskie życie kiedyś i dziś. Uważam, że kwestia pamięci i tradycji jest bardzo ważna. W moim wieku (Suzette urodziła się w 1947 r. – przyp. red.) pisanie naszej herstorii jest ważniejsze niż kiedykolwiek. Nikt inny poza nami lesbijkami jej nie napisze. Badawczo bardzo interesują mnie też II wojna światowa i temat deportacji lesbijek. Dwie osoby z mojej rodziny były w obozie Ravensbrück, należę więc do stowarzyszenia związanego z tym miejscem pamięci. Z tego powodu od zawsze zadaję sobie pytanie: co by było ze mną – jako lesbijką – jeśli trafiłabym do obozu koncentracyjnego? Czy w obozie Ravensbrück były lesbijki? To bardzo ważny aspekt tej historii. Sporo na ten temat czytałam. W ten właśnie sposób trafi łam m.in. na badania Anny Hájkovej oraz Claudii Schoppmann (historyczek zajmujących się lesbijskimi biografi ami – przyp. red.). Poświęciłam mnóstwo czasu na odzyskiwanie historii gejów i lesbijek w nazistowskiej Europie. W zeszłym roku Muzeum Pamięci Shoah w Paryżu zorganizowało wystawę „Homoseksualiści i lesbijki w nazistowskiej Europie”, co pokazuje, że queerowe biografi e nareszcie stają się naszą wspólną historią.
Lata temu czytałam książkę „Gay New York”, w której moją uwagę zwróciło nazwisko pisane w ten sposób: Eva Kotchever/ Chawa Złoczower. Urodziła się w Mławie w 1891 r. W 1912 r. wyemigrowała do USA, gdzie przybrała nazwisko Eve Adams. Była Polką, Żydówką i lesbijką. W 1925 r. w Nowym Jorku napisała i sama opublikowała pierwszą książkę pod tytułem „Lesbian Love” („Lesbijska miłość”). Pomyślałam: „Jak to się stało, że nigdy o tej książce nie słyszałam?” – a wyszła ona na całe 3 lata przed pionierskim „Źródłem samotności” Radclyffe Hall. Czyli książka Evy była pierwszą opublikowaną lesbijską opowieścią na świecie! Niewiele więcej udało mi się znaleźć. Dowiedziałam się, że Eva mieszkała później we Francji, a podczas II wojny światowej aresztowano ją i zamordowano w Auschwitz-Birkenau.
Mieszkała w Paryżu na Montparnassie, jak ty.
We wpisie o niej w Wikipedii, swoją drogą pełnym błędów, zawarty był pewien szczegół, który rzucił mi się w oczy: prowadziła w Paryżu kabaret „Le Boudoir de l’Amour” („Buduar miłości” – przyp. red.) – co za nazwa! Rozmawiałam z wieloma znajomymi, którzy zajmują się historią, ale nikt o „Buduarze…” nie słyszał.
Cała rozmowa do przeczytania w najnowszym numerze „Repliki”, dostępnym w PRENUMERACIE lub jako POJEDYNCZY NUMER na naszej stronie internetowej oraz w wybranych salonach prasowych.
